تحلیل زمینه‌‌های سیاسی و اجتماعی حضور داعش در آسیای مرکزی (از تهدید نفوذ تا واقعیت حضور)

هرچند کشورهای سوریه و عراق جولانگاه اصلی داعش به‌عنوان یک گروه بنیادگرای تروریستی بودند؛ اما اعضای این گروه، شهروندان کشورهای مختلف هستند. در واقع، داعش از مناطق مختلف جهان یارگیری می‌کند. یکی از این مناطق آسیای مرکزی است که از پنج کشور قرقیزستان، ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان تشکیل شده است. شواهد موجود نیز نشان می‌دهد که افراد متعددی از اتباع این کشورها در گروه داعش حضور دارند و در عمل این کشورها به کانون تکاپوی فعالیت‌های داعش تبدیل شده‌اند. آسیای مرکزی از جمله مناطقی است که به‌دلیل وجود بسترهای مناسب مانند فعالیت حزب‌های بنیادگرا، نفوذ تفکر افراط‌گرایی و نیز مشکلات اساسی داخلی در این کشورها، مستعد جذب و حضور جریان‌های افراط‌گرایانه و تروریستی مانند داعش است. می‌توان گفت که نفوذ داعش در آسیای مرکزی، به‌دلیل هم‌مرزبودن این مناطق با ایران، تهدیدی جدی برای امنیت جمهوری اسلامی ایران نیز محسوب می‌شود. از این‌رو، پژوهش حاضر این هدف‌ها را دنبال می‌کند: نخست، بررسی وضعیت ایدئولوژیک و بسترهای رشد افراط‌گرایی در کشورهای پنج‌گانۀ آسیای مرکزی از نظر وجود اندیشه‌ها و حزب‌های بنیادگرا، دوم،چرایی وجود زمینه‌های تسهیل‌کننده در این کشورها برای فعالیت گروه‌های اسلام‌گرای افراط­گرا، سوم، چگونگی نفوذ و حضور مستقیم داعش در منطقۀ آسیای مرکزی، چهارم، ارائه چشم‌اندازی از آیندۀ نفوذ و حضور این گروه بنیادگرای تروریستی در این منطقه با رویکردی آینده‌پژوهانه.